شنبه، مهر ۱۲

نام شناسي وبلاگ‌ها

بيش از يك سال است كه وبلاگ مي‌خوانم و مي‌نويسم، و در اين مدت به تجربياتي دست يافته‌ام، در زمينه انتخاب وبلاگي كه مي‌خواهم بدون هر گونه آشنايي قبلي سر بزنم. وبلاگ‌گردي يكي از مشاغل پر هيجان است! نمي‌توانيد پيش‌گويي كنيد كه با چه فكر و نثري برخورد مي‌كنيد، اما براي هر انتخابي يك جور پيش فرض‌هايي هر چند ناآگاهانه وجود دارد. شما فكر مي‌كنيد در لحظه‌ي انتخاب ميان گزينه‌هاي ظاهراً مشابه كه باطن متفاوتي دارند، آيا اله‌ي سليقه و حس ششم هستند كه دست شما را مي‌گيرند تا انتخاب صحيحي داشته باشيد؟! فرض كنيد در ميان اين همه لينكي كه من در وبلاگم گرد آورده‌ام بخواهيد يكي از آنها را كه بيشترين هم‌خواني را با سليقه‌ي شما دارد انتخاب كنيد، لزوماً وبلاگي باشد كه هيچ شناخت و آگاهي قبلي از آن نداريد. در لحظه‌ي انتخاب كدام حس ناشناخته و قدرت ذهني مي‌تواند شما ياري دهد؟

من در اين زمينه تجربياتي كسب كرده‌ام. وبلاگ‌ها را به شرطي كه فقط از نام آن اطلاع داريم بايد براي بازديد خود انتخاب كنيم، و اين به نظر من يك فن پيچيده است. من وبلاگ‌ها را بر اساس تعداد كلمات نام‌شان تقسيم بندي مي‌كنم؛ وبلاگ‌هايي با نام يك كلمه‌اي، دو كلمه‌اي، و بيشتر از دو كلمه (بي احتساب حروف اضافه و ربط).

نام‌هاي يك كلمه‌اي:
انتخاب نام يك كلمه‌اي براي وبلاگ مي‌تواند حاكي از شخصيت ساده و صميمي نويسنده‌ي آن باشد. وبلاگ‌هاي يك كلمه‌اي اغلب نثري ساده و عاميانه دارند. موضوعاتي كه بيان مي‌كنند عمدتاً شخصي و مربوط به وقايع پيش آمده براي دوستان و آشنايان است. البته در اين ميان برخي هم هستند كه كلمات قلنبه‌اي براي نام وبلاگ خود برمي‌گزينند. در ميان اينها اصلاً قضيه به اين صورت ساده و رو راست نيست. همان‌قدر كه دسته‌ي اول صاف و پوست كنده حرف‌شان را مي‌زنند و اغلب در مورد جرياناتي واقعي ــ و شايد پيش پا افتاده ــ مي‌نويسند، دسته دوم كه نام وبلاگ‌شان داراي معاني ژرف و عميقي است و بعنوان نام‌هاي نامأنوس و قلنبه مي‌شناسيم، اغلب نويسنده‌اي رؤيايي و خيال‌باف دارند؛ افرادي كه داراي تبعي شاعرانه هستند و البته نثرشان كمي گنگ و نامأنوس است، كساني كه نتوانسته‌اند احساسات عميق خود را در قالب كلماتي متعارف و نثري مأنوس در دنياي واقعي بيان كنند، عاشقان دل‌باخته‌اي كه در دنياي واقعي مهنت و هجران بسيار كشيده‌اند، و اكنون در اين سراي مجازي سعي دارند آزاد و رها باشند، بي هرگونه احساس مسئوليتي كه قاعدتاً براي مفاهمه با مخاطب بايد آنرا پذيرفت. نوشته‌هاي اين دسته از وبلاگ‌ها را كه مي‌خواني، انگار فردي دارد با خودش حرف مي‌زند و گاهي حتي هذيان مي‌گويد!

در كل وبلاگ‌هاي يك كلمه‌اي داراي صفات افراط و تفريطي هستند؛ يا چنان ساده و عاميانه مي‌نوسند كه فكر مي‌كني در يكي از گودهاي تهران پرسه مي‌زني، يا چنان متكلف هستند كه فكر مي‌كني در يك معبد مصري مشغول عبادتي!

نام‌هاي دو كلمه‌اي:
آنها طيف وسيعي را شامل مي‌شوند، از وبلاگ‌هاي رياكار گرفته تا وبلاگ‌هاي متفكر، از پربيننده‌ترين‌ها گرفته تا غريب‌ترين‌ها. اما در ميان آنها شاخصه‌ها يا صفاتي وجود دارد كه مي‌توان بعنوان وجه مشترك درصدر بالايي از آنها نام برد؛ مثلاً اغلب داراي نگاه ويژه‌ايي براي خود هستند، بي‌شباهت به تمام وبلاگ‌ها يا هر فرد صاحب فكري در دنياي واقعي. آنها اغلب سعي مي‌كنند فاصله‌ي خود را با دنياي واقعي تا يك حد متعادلي كه برازنده‌ي خود مي‌دانند حفظ كنند. يعني نه آنچنان درگير مسائل جاري روزمره هستند كه خود را گم كنند و نه چندان از واقعيت فاصله مي‌گيرند كه آن‌را گم كنند. نشانه‌هايي از تفكر در اغلب آنها وجود دارد، و نكته‌‌ي جالب اينكه داراي تفكري خود بنياد هستند، نه وابسته.

نويسنده‌گان وبلاگ‌هاي دو كلمه‌اي عموماً براي وبلاگ‌شان نامي دو كلمه‌اي انتخاب مي‌كنند تا هم از معاني و مفاهيم براي توضيح و معرفي وبلاگ خود سود برند، و هم سليقه خود را در تجانس ميان كلمات با استفاده از نسبيت ميان آن دو كلمه نشان دهند، و از طرفي با طولاني نشدن نام وبلاگ آنرا لوث نمي‌كنند، به اين ترتيب مخاطب بي‌دليل وارد وبلاگ نشده است، و مي‌تواند فقط با ديدن نام وبلاگ به سطح بالايي از تفاهم دست يابد. اين نويسنده‌گان سعي مي‌كنند نام‌شان شاخصه‌ي هويت‌شان باشد. اما اقليتي هم هستند كه بسيار رياكارند؛ آنها با انتخاب كلماتي كه داراي بار معنايي كاملاً مشخص و يقيني هستند (مثلاً اشاره به شئ يا شخصي خاص دارد)، و از طرفي كاربرد زيادي هم در زبان عاميانه مردم دارند و به نوعي مخاطب را به دنبال خود مي‌كشد، قصد جلب مشتري دارند. آنها با انتخاب نامي دو كلمه‌اي و پرمخاطب خود را در ميان وبلاگ‌هاي داراي انديشه و فكر جا مي‌زنند، اما حاوي مطالبي سطحي هستند، يا حداكثر از متفكري خاص پيروي مطلق دارند.

پربيننده‌ترين وبلاگ‌ها نامي دو كلمه‌اي دارند، و در عين حال غريب‌ترين‌ها هم از همين دسته‌اند. اين ناشي از ذات انديشه است؛ در جلب نظر ديگران، فرد صاحب انديشه يا به عزيز عرش مي‌رسد يا بر حضيض فرش مي‌نشيند. و من اغلب وبلاگ‌هاي دو كلمه‌اي را صاحب انديشه ديدم.

نام‌هاي بيشتر از دو كلمه:

دسته‌اي از آنها در نام‌شان از كلماتي با مفاهيم عميق انساني استفاده مي‌كنند:
سر زدن به آنها باعث پشيماني‌ست، آنها با تلاش بسيار تظاهر به تفاخر مي‌كنند. نام بلند ــ و حتي در برخي موارد تشكيل جمله‌اي مي‌دهد ــ براي همين منظور است. تنها وقتي با يك جمله نام‌گذاري مي‌كنيم كه داراي محتواي شاخصي كه براي مخاطب جلب نظر كند، نباشيم. اغلب وبلاگ‌هاي تفكر برانگيزي نيستند؛ بسيار سوال مي‌كنند و بسيار مخاطب دارند و بسيار هم به موضوعات مختلف مي‌پيچند، اما به كدام‌يك نگاهي عميق و موشكافانه دارند، يا براي كدام سوال‌شان پاسخي تازه و ناب دارند، يا اينكه كدام پرسش نو را مطرح مي‌كنند، و يا چه ديدگاه تازه‌ايي را معرفي مي‌كنند؛ پاسخ‌اش هيچ‌يك است. اغلب آنها داراي خصوصيات لمپنيسم هستند، داد و فرياد زيادي مي‌كنند و انسان را به شبهه مي‌اندازند كه طرف عجب انسان متفكر و با هوشي است، و چه ظلمي در حق نبوغ ناب او شده، اما واقعا جز تحريك احساسات و غلبه آن بر فكر عميق آدمي هيچ ندارند.

اما دسته‌اي از آنها از نام اشياء يا اشخاص يا مفاهيم شناخته شده و حتي عاميانه براي نام‌گذاري استفاده مي‌كنند:
آنها در نقطه‌ي مقابل دسته‌ي اول هستند. نام اشيائي را انتخاب مي‌كنند كه شايد مسخره به نظر برسد، و يا نام كساني را بكار مي‌برند كه داراي كمترين شناخت يا بالاتر سطح پيش‌فرض ذهني از آنها باشيم، و شايد ما را به شبهه بياندازد كه يك وبلاگ بي‌شعور و محتوا است. حتي ممكن است نام‌شان جمله‌اي طنز باشد، يا از يك تجانس غيرمتعارف از نام‌هايي شناخته شده استفاده كنند، اما بنظر من نويسنده‌گان اين وبلاگ‌ها در انتخاب نام وسواس نداشته‌اند و كمي شلخته عمل كرده‌اند، و گرنه با كمي دقت مي‌توانستند نامي دو كلمه‌اي و مناسب بيابند. در ميان اين دسته، نويسنده‌گان و روزنامه‌نگاراني هستند كه وبلاگ‌نويسي آنها هيچ شباهتي به كارشان ندارد. اما نويسنده‌گاني كه نام دو كلمه‌اي انتخاب مي‌كنند، يا نام خود را بر وبلاگ‌شان مي‌گذارند دقيقا به همان سبك و سياق نوشته‌هاي دنياي واقعي خود وبلاگ مي‌نويسند.

تعداد وبلاگ‌هاي با نام بيشتر از دو كلمه كمتر از ديگر دسته‌بندي‌هاست، بخاطر همين نمي‌توان به يك آمار بالايي از آنها دست يافت و به نتيجه گيري با درصد بالايي از صحت احتمال رسيد.

اين احتمال‌ها گرچه براي وبلاگ‌گردي مطابق سليقه‌اي خاص مفيد است، اما واقعاً نمي‌توان آنرا به تمام وبلاگ‌ها تعميم داد، در اين زمينه استثناء آنقدر هست كه بيشتر به روال طبيعي تبديل مي‌شود. و البته از اين ميان وبلاگ‌هايي كه نام فرد نويسنده را بر خود دارد سواي از اين احتمالات هستند.

هیچ نظری موجود نیست: